Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống cong bất thường, có thể gây ra nhiều vấn đề về thẩm mỹ, chức năng vận động và sức khỏe. Đây là bệnh lý phổ biến, xuất hiện ở mọi độ tuổi nhưng thường được phát hiện ở trẻ em và thanh thiếu niên trong giai đoạn phát triển. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị là bước quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
1. Cong vẹo cột sống là gì?
Cong vẹo cột sống (scoliosis) là tình trạng cột sống bị cong sang một bên thay vì thẳng đứng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, cột sống có thể bị cong hình chữ C hoặc S. Bệnh có thể diễn tiến âm thầm và chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn nặng hoặc gây ra triệu chứng đau nhức.
2. Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống
Tùy theo nguyên nhân, bệnh cong vẹo cột sống được chia thành các loại chính:
2.1. Cong vẹo cột sống vô căn
- Nguyên nhân chưa được xác định rõ ràng, chiếm đến 80% các trường hợp.
- Thường xuất hiện ở trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì.
2.2. Cong vẹo cột sống bẩm sinh
- Do dị tật phát triển của xương sống ngay từ khi còn trong bụng mẹ.
- Xảy ra khi các đốt sống không phát triển hoàn thiện hoặc hợp nhất không đúng cách.
2.3. Cong vẹo cột sống do thần kinh cơ
- Xuất hiện ở những người mắc các bệnh lý thần kinh cơ như bại não, loạn dưỡng cơ hoặc tổn thương tủy sống.
- Gây mất cân bằng cơ bắp, khiến cột sống bị kéo lệch.
2.4. Cong vẹo cột sống do thoái hóa
- Thường gặp ở người lớn tuổi, nguyên nhân là do thoái hóa đĩa đệm và khớp cột sống.
- Kèm theo đau lưng và hạn chế vận động.
3. Triệu chứng của bệnh cong vẹo cột sống
3.1. Dấu hiệu bên ngoài
- Vai hoặc hông không cân xứng.
- Xương bả vai nhô ra hoặc không đều.
- Một bên eo bị lõm vào rõ rệt.
- Cột sống cong lệch, dễ nhận thấy khi nhìn từ phía sau.
3.2. Triệu chứng cảm giác
- Đau lưng, đặc biệt khi đứng hoặc ngồi trong thời gian dài.
- Cảm giác cứng khớp hoặc mệt mỏi vùng lưng.
- Trong trường hợp nặng, có thể ảnh hưởng đến tim và phổi, gây khó thở.
4. Các cấp độ cong vẹo cột sống
Mức độ nghiêm trọng của bệnh được đánh giá dựa trên góc Cobb:
- Nhẹ (dưới 20 độ): Ít ảnh hưởng đến chức năng vận động, thường không gây đau.
- Trung bình (20-40 độ): Có dấu hiệu đau lưng hoặc thay đổi dáng đi.
- Nặng (trên 40 độ): Gây đau mãn tính, biến dạng cơ thể, có thể ảnh hưởng đến nội tạng.
5. Điều trị bệnh cong vẹo cột sống
Phương pháp điều trị được lựa chọn dựa trên độ tuổi, mức độ cong và triệu chứng:
5.1. Theo dõi
- Áp dụng cho các trường hợp nhẹ, không có triệu chứng đau.
- Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để kiểm tra tiến triển của bệnh.
5.2. Dụng cụ chỉnh hình (Bracing)
- Dành cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên đang phát triển với góc Cobb từ 20-40 độ.
- Dụng cụ giúp ngăn tình trạng cong tiến triển nhưng không sửa được độ cong đã có.
5.3. Vật lý trị liệu
- Tăng cường cơ lưng, cải thiện tư thế và giảm đau.
- Các bài tập phổ biến bao gồm yoga, Pilates hoặc bơi lội.
5.4. Phẫu thuật
- Chỉ định cho trường hợp nặng (góc Cobb trên 40-50 độ) hoặc khi bệnh gây biến chứng nguy hiểm.
- Các phương pháp phổ biến: cấy ghép thanh nẹp, hợp nhất cột sống hoặc chỉnh sửa độ cong.
6. Phòng ngừa bệnh cong vẹo cột sống
- Duy trì tư thế đúng: Ngồi, đứng và nằm đúng cách để giảm áp lực lên cột sống.
- Thường xuyên vận động: Tăng cường các bài tập tốt cho cột sống như bơi lội, yoga.
- Theo dõi sức khỏe trẻ em: Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trong giai đoạn phát triển.
- Kiểm soát cân nặng: Giảm áp lực không cần thiết lên cột sống.
Kết luận
Cong vẹo cột sống là bệnh lý cần được phát hiện và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe cột sống. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị hiệu quả.
Hãy quan tâm đến sức khỏe cột sống để duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và năng động!
Theo dõi Fanpage ASINA để biết thêm được nhiều thông tin hữu ích!
